Hãng tin AP dẫn nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh và Washington đang bàn cách xử lý vụ thu tàu lặn trên Biển Đông hôm 15/12.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết trong văn bản gửi AP: "Theo chúng tôi biết, Mỹ và Trung Quốc đang tìm cách xử lý vấn đề một cách thích hợp thông qua các kênh của quân sự hai nước".
Thông báo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc không cung cấp thông tin chi tiết về những cuộc thảo luận đang diễn ra giữa hai bên, hay giải thích vì sao Trung Quốc thu giữ thiết bị lặn của Mỹ. Bộ Quốc phòng Trung Quốc chưa có bất cứ bình luận nào về văn bản của Bộ Ngoại giao.
Văn bản này được đưa ra sau khi Mỹ cáo buộc Trung Quốc thu giữ trái phép một thiết bị lặn không người lái (UUV) Seaglider khi con tàu này đang thực hiện nhiệm vụ khảo sát môi trường biển ở ngoài khơi vịnh Subic của Philippines, thuộc vùng biển quốc tế.
Global Times, ấn phẩm phụ của People's Daily, trước đó cho biết tàu chiến Trung Quốc đã thu giữ một thiết bị "không xác định" trên Biển Đông để "kiểm tra nhằm ngăn ngừa các vấn đề về hàng hải trong khu vực tranh chấp".
Tuy nhiên, đại tá Jeff Davis, người phát ngôn Lầu Năm Góc, khẳng định chiếc Seaglider trị giá 155.000 USD này đang hoạt động trong vùng biển quốc tế, cách vịnh Subic của Philippines 92 km về phía Tây Bắc.
Theo nhận định của IHS Janes, động thái "tích cực" của Trung Quốc trong việc đàm phán về cách xử lý vụ việc được cho có nhiều nguyên nhân khác nhau trong đó có liên quan đến địa điểm thu giữ và bản thân chiếc UUV này.
IHS Janes cho biết, chiếc UUV bị Trung Quốc thu giữ thuộc lớp Seaglider do hãng Kongsberg (Đức) sản xuất và được biên chế trên tàu khảo sát USNS Bowditch. Đây là mẫu tàu lặn thương mại được bán rộng rãi trên thế giới và không phải là công nghệ quân sự mật.
Chiếc UUV này có nhiệm vụ thu thập dữ liệu hải dương như nhiệt độ, nồng độ oxy, độ mặn nước biển. Thông tin sẽ được chuyển về người điều khiển qua kết nối vệ tinh. Sau khi báo cáo vị trí và nhận chỉ thị mới, tàu sẽ tiếp tục lặn xuống để khảo sát.
UUV Seaglider di chuyển nhờ lợi dụng thay đổi trong sức nổi để tạo ra lực đẩy, kết hợp với hình dạng thuôn dài và đôi cánh để đổi hướng. Seaglider có thể lặn tới độ sâu 1.000 m và hoạt động liên tục trong vòng 9 tháng mà không cần thu hồi. Seaglider được nhiều quốc gia và tổ chức sử dụng, trong đó bao gồm Hải quân Mỹ và nhiều cơ quan chính phủ khác.
Do không phải là sản phẩm quân sự mang tính chất tinh hoa của Mỹ nên Trung Quốc đã không quá mặn mà. Ngoài ra, địa điểm Bắc Kinh thu chiếc Seaglider thộc hải phận quốc tế. Vì vậy Trung Quốc sẽ lâm vào thế khó nếu không trả lại Mỹ chiếc tàu này, IHS Janes nhận định.
