Cuộc tranh luận vừa bắt đầu. Cuộc tranh luận trực tiếp truyền hình sẽ là thước đo cho tài năng của họ.
Dự kiến cuộc tranh luận được truyền hình trực tiếp này sẽ thu hút hơn 100 triệu người theo dõi bởi tính chất quan trọng của nó. Thêm vào đó, nó diễn ra vào “khung giờ vàng” truyền hình ở Mỹ lúc 21g ngày 26-9 theo giờ bờ Đông (tức 8g sáng 27-9, theo giờ Việt Nam).
Cuộc tranh luận diễn ra tại khán phòng của Đại học Hofstra thuộc ngoại ô thành phố New York. Trang trí cho khán phòng sẽ rất đơn giản với hai màu xanh và đỏ đại diện cho màu của hai đảng và nhiều sao đại diện cho cờ nước Mỹ
Cuộc tranh luận sẽ kéo dài 90 phút, chia nhỏ làm 6 phần mỗi phần khoảng 15 phút. Và không có quảng cáo xen ngang dù đây là một chương trình cực kỳ thu hút người xem.
Kết quả thăm dò mới nhất từ các trang mạng ngay trước giờ tranh luận trực tiếp cho thấy tỉ lệ chiến thắng của bà Hillary Clinton đã tăng lên 65,6% so với mức 63.1% trước đó.
Ba chủ đề của cuộc tranh luận trực tiếp này là: “Việc điều hành nước Mỹ”, “An ninh của nước Mỹ” và “Làm sao đạt phồn vinh”. Kể cả Ủy ban tranh luận lẫn bà Hillary Clinton và ông Donald Trump đều không được phép biết nhà báo Lester Holt - người điều hành cuộc tranh luận - sẽ đặt những câu hỏi gì xoay quanh ba chủ đề trên.
Hai ứng viên đã xuất hiện với màn bắt tay trước cử tọa. Bà Hillary Clinton mặc bộ đồ toàn đỏ, còn ông Donald Trump lịch lãm trong bộ đồ veste.
Bà Clinton phát pháo đầu tiên về vấn đề kinh tế. Bà đề cập đến quan điểm kinh tế công bằng như vẫn thường thể hiện trong các kỳ vận động tranh cử trước đây, với sự công bằng lương bổng cho phụ nữ, với những việc làm mới trong lĩnh vực năng lượng sạch.
Bà cũng tỏ ra rất lịch lãm khi hướng đến Donald Trump. "Donald, thật tốt khi được tranh luận cùng ông".
Ông Trump cũng phát pháo với quan điểm trước nay trong quá trình tranh cử với việc sẽ giành lại công việc cho người dân Mỹ. Ông cho rằng “phải ngăn chặn những quốc gia đang đánh cắp công việc của chúng ta” là Trung Quốc và Mexico. Ông cũng tranh thủ nhắm đến thu phục các cử tri được cho là còn do dự của ông Bernie Sanders bên đảng Dân chủ khi nói đến các hiệp định thương mại bất lợi mà các chính phủ tiền nhiệm đã ký kết.
"NAFTA là hiệp ước tồi tệ nhất trong lịch sử... và TPP cũng không khá khẩm gì hơn"
Ứng viên Donald Trump
Ông Trump đả kích mạnh vào hiệp định NAFTA ký kết thời Bill Clinton và Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đang được chính quyền Barack Obama ủng hộ.
Hiệp định mậu dịch Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) là hiệp định thương mại tự do giữa ba nước Canada, Mỹ và Mexico, ký kết ngày 12-8-1992 và có hiệu lực từ ngày 1-1-1994. Nội dung của hiệp định này là giúp cho kinh tế của ba nước tham gia được dễ dàng, như việc Mỹ và Canada có thể dễ dàng chuyển giao công nghệ sang Mexico và Mexico cũng dễ dàng chuyển giao nguồn nhân lực sang hai nước kia. Ngoài ra, hiệp định này còn giúp cho ba nước có khả năng cạnh tranh trên thị trường thế giới về kinh tế với các khối cộng đồng kinh tế khác.
Ông Trump cũng hứa nếu thắng cử sẽ giảm thuế cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Bà Clinton phản pháo và kết tội đối thủ muốn làm lợi nhiều hơn cho người giàu, dĩ nhiên đây là cách nhắm vào chính bản thân ông Trump vốn là một tỉ phú làm giàu nhờ kinh doanh bất động sản và có vấn đề với thuế thu nhập.
Hai ứng viên bắt đầu bảo vệ quan điểm về tạo phồn vinh cho nước Mỹ. Tỉ phú Trump chỉ trích kế hoạch tăng thuế đối với người giàu của bà Clinton sẽ làm Mỹ "mất lượng lớn đầu tư".
Bà Clinton phản đối, cho rằng chính sách của bà có lợi cho người nghèo và tầng lớp trung lưu, vốn là "xương sống của nước Mỹ".
"Khi nào bà Clinton công bố những email mà bà ta đã xóa, tôi sẽ công bố số tiền hoàn thuế của mình"
Tỉ phú Donald Trump
Về bê bối email thời làm Ngoại trưởng Mỹ, bà Clinton thừa nhận như bà đã thừa nhận trong thời gian gần đây sau khi các cơ quan chức năng công bố kết quả điều tra: "Tôi đã mắc sai lầm khi sử dung email cá nhân cho công việc. Tôi nhận lỗi về phần mình".
"Đó không chỉ đơn giản là một sai lầm. Đó là một điều đáng hổ thẹn", ông Trump lên án.
Trong cuộc tranh luận, bà Clinton có vẻ thoải mái hơn và cười rất nhiều, đôi khi tranh thủ trêu tức đối thủ.
Bước đầu có vẻ hiệu quả khi ông Trump có dấu hiệu tức giận, trợn tròn mắt và tỏ ra căng thẳng.
Bà Clinton nhắc lại rằng tỉ phú Trump là người đặt cược vào sự sụp đổ của thị trường bất động sản để kiếm lợi. Ông Trump có vẻ đã hố khi đáp trả: “Đó gọi là kinh doanh đấy thưa bà”.
"Donald, ông chỉ sống trong thế giới riêng của ông mà thôi"
Ứng viên Hillary Clinton đả kích đối thủ về chuyện chỉ lo cho bản thân
Bà cáo buộc ông Trump đã không trả lương cho hàng ngàn nhân viên đã làm việc cho mình. "Tôi chỉ làm những gì luật pháp Mỹ cho phép", ông Trump biện hộ.
Vấn đề phân biệt chủng tộc đang làm đau nhói nước Mỹ, bà Clinton nêu giải pháp: "Chúng ta phải gầy dựng lại lòng tin giữa cộng đồng và cảnh sát... Mọi người đều phải tôn trọng luật pháp và được pháp luật tôn trọng".
Tỉ phú Trump phản pháo: "Bà Clinton đã không nhắc đến một điểm quan trọng, đó là luật pháp và trật tự. Chúng ta phải lập lại luật pháp và trật tự".
Quan điểm này của ông Trump bị đánh giá là không có gì mới và giải pháp của ông đề cập chung chung chỉ là "bắt giữ và lục soát"
Bà Clinton đề cập sâu hơn với cốt lõi của những căng thẳng được bà cho là do "nạn phân biệt chủng tộc mang tính hệ thống của hệ thống tư pháp Mỹ". Bà đáp trả đối thủ: "Ông không thể nói chung chung về luật pháp và trật tự".
Bà nhấn mạnh đến chính sách tăng cường kiểm tra nhân thân đối với người sở hữu súng để giải quyết vấn đề bạo lực súng đạn - một chuyện nhức nhối của nước Mỹ khi liên tục có những vụ xả súng làm chết và bị thương nhiều người mấy ngày qua.
"Trump dường như đang chỉ trích tôi vì tôi đã chuẩn bị tốt cho cuộc tranh luận ngày hôm nay. Nhưng quí vị biết gì không, tôi cũng chuẩn bị tốt để trở thành Tổng thống Mỹ, và đó là một điều tốt"
Ứng viên Hillary Clinton của đảng Dân chủ
Chuyển sang vấn đề an ninh mạng, bà Clinton nhắc đến việc cần phải cẩn trọng với hacker Nga, và không quên chỉ trích ông Trump đã "mời gọi" Nga hack hệ thống của Mỹ.
Cơ quan cảnh sát Hạt Nassau, địa phương diễn ra cuộc tranh luận, cho biết chính quyền dự kiến hơn 10.000 người biểu tình ủng hộ hai ứng cử viên sẽ có mặt tại thị trấn Hempstead trong dịp này. Chính quyền New York cũng đã triển khai hàng ngàn cảnh sát và nhân viên mật vụ để đảm bảo an ninh cho sự kiện này.
Vào chiều 26-9, lực lượng thực thi pháp luật đã phải cho phong tỏa một phần khuôn viên trường đại học nói trên sau khi phát hiện một gói đồ khả nghi. Tuy nhiên, công tác điều tra sau đó cho thấy đây không phải là một mối đe dọa an ninh.
Kết quả thăm dò ý kiến cử tri của tờ The Washington Post cho thấy tỉ phú Donald Trump đang bất ngờ dẫn trước bà Hillary Clinton liên quan tới vấn đề kinh tế và chống khủng bố, trong khi bà Hillary nhận được sự đánh giá cao hơn đối với các vấn đề chính sách đối ngoại, nhập cư và an sinh xã hội.
Tranh luận trực tiếp trên truyền hình là một nét đặc sắc của các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Lịch sử nước Mỹ cho thấy chỉ cần một màn trình diễn tồi trong vòng tranh luận này cũng có thể làm thay đổi hoàn toàn cục diện cuộc đua vào Nhà Trắng của mỗi ứng cử viên.
Trong 2 tuần qua, bà Clinton và ê-kíp cố vấn tranh cử đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu đối thủ, nghiên cứu cách thức ông Trump vượt qua các chính khách sừng sỏ bên phía đảng Cộng hòa.
Về phần mình, sau khi chiến dịch bầu cử sơ bộ kết thúc hồi tháng 6 vừa qua, tỉ phú Trump cũng rất tích cực tham vấn các chuyên gia chính sách và những chính khách có uy tín của đảng Cộng hòa.
